Tại Khoản 2, Khoản 3 Điều 31 Luật BHXH năm 2014 quy định điều kiện hưởng chế độ thai sản đối với lao động nữ sinh con là: Phải đóng BHXH từ đủ 6 tháng trở lên trong thời gian 12 tháng trước khi sinh con hoặc lao động nữ đã đóng BHXH từ đủ 12 tháng trở lên mà khi mang thai phải nghỉ việc để dưỡng thai theo chỉ định của cơ sở khám bệnh, chữa bệnh có thẩm quyền thì phải đóng BHXH từ đủ 3 tháng trở lên trong thời gian 12 tháng trước khi sinh con.

Tại Khoản 4 Điều 31 Luật BHXH quy định: Người lao động đủ điều kiện quy định tại Khoản 2, Khoản 3 Điều 31 Luật BHXH mà chấm dứt hợp đồng lao động, hợp đồng làm việc hoặc thôi việc trước thời điểm sinh con thì vẫn được hưởng chế độ thai sản theo quy định.

Về hồ sơ hưởng chế độ thai sản đối với lao động nữ sinh con quy định tại Khoản 1 Điều 101 Luật BHXH như sau:

- Bản sao Giấy khai sinh hoặc bản sao Giấy chứng sinh của con;

- Bản sao Giấy chứng tử của con trong trường hợp con chết, bản sao Giấy chứng tử của mẹ trong trường hợp sau khi sinh con mà mẹ chết;

- Giấy xác nhận của cơ sở khám bệnh, chữa bệnh có thẩm quyền về tình trạng người mẹ sau khi sinh con mà không còn đủ sức khỏe để chăm sóc con;

- Trích sao hồ sơ bệnh án hoặc giấy ra viện của người mẹ trong trường hợp con chết sau khi sinh mà chưa được cấp Giấy chứng sinh;

- Giấy xác nhận của cơ sở khám bệnh, chữa bệnh có thẩm quyền về việc lao động nữ phải nghỉ việc để dưỡng thai đối với trường hợp khi mang thai phải nghỉ việc để dưỡng thai.

Tại Khoản 2 Điều 14 Thông tư số 59/2015/TT-BLĐTBXH ngày 29/12/2015 của Bộ Lao động - Thương binh và Xã hội quy định: Trường hợp người lao động chấm dứt hợp đồng lao động, hợp đồng làm việc hoặc thôi việc trước thời điểm sinh con, thời điểm nhận con, thời điểm nhận nuôi con nuôi thì nộp hồ sơ và xuất trình sổ BHXH cho cơ quan BHXH nơi cư trú.

Đối chiếu các quy định nêu trên, BHXH Việt Nam trả lời theo tình huống giả định bà đưa ra như sau: Trường hợp chị gái sinh con vào tháng 9/2023 thì thời gian 12 tháng trước khi sinh con của chị được xác định là khoảng thời gian từ tháng 9/2022 đến tháng 8/2023. Nếu trong khoảng thời gian này, chị có từ đủ 6 tháng đóng BHXH bắt buộc trở lên hoặc có từ đủ 3 tháng đóng BHXH bắt buộc trở lên và trong thời gian mang thai phải nghỉ việc để dưỡng thai theo chỉ định của cơ sở khám bệnh, chữa bệnh có thẩm quyền thì chị đủ điều kiện hưởng chế độ thai sản khi sinh con.

Do thông tin chị cung cấp chưa đầy đủ về quá trình tham gia BHXH và mang thai tại thời điểm nào nên BHXH Việt Nam chưa có đủ căn cứ trả lời cụ thể, BHXH Việt Nam cung cấp các quy định về điều kiện và hồ sơ hưởng chế độ thai sản nêu trên để chị nắm được và đối chiếu với trường hợp cụ thể của bản thân.