Bộ Tài chính vừa có Quyết định 3389 phê duyệt Đề án chuyển đổi mô hình và phương pháp quản lý thuế với hộ kinh doanh khi xóa bỏ thuế khoán. Theo đó, từ ngày 1/1/2026, nhà điều hành sẽ chấm dứt hoàn toàn phương thức thu thuế khoán với hộ kinh doanh và chuyển sang quản lý theo phương pháp tự kê khai, nộp thuế.

Ảnh minh họa
Theo đề án, ngành thuế sẽ hoàn thiện thể chế và phương pháp quản lý hiện đại, đơn giản hóa thủ tục hành chính, cắt giảm ít nhất 30% thời gian và chi phí tuân thủ, đồng thời tăng cường dịch vụ thuế điện tử với tờ khai thông minh có gợi ý doanh thu từ dữ liệu hóa đơn.
Cơ quan thuế sẽ quản lý theo rủi ro, tăng cường kiểm tra hóa đơn, chống gian lận, mua bán hóa đơn, đồng thời triển khai các biện pháp thu nợ và cưỡng chế thuế hiệu quả. Đề án cũng chú trọng ứng dụng công nghệ số, đảm bảo 100% hộ kinh doanh có thể kê khai, nộp thuế điện tử, xây dựng hệ thống tính thuế tự động từ hóa đơn điện tử.
Từ năm 2026, hộ kinh doanh được chia thành ba nhóm:
Nhóm 1 là các hộ kinh doanh có doanh thu dưới 200 triệu đồng một năm. Nhóm này được miễn nộp thuế giá trị gia tăng, thu nhập cá nhân. Họ cũng không cần áp dụng sổ sách kế toán phức tạp nhưng vẫn phải thực hiện kê khai định kỳ. Các hộ này có thể lựa chọn kê khai 2 lần một năm vào đầu và giữa/cuối năm hoặc chọn thời điểm phù hợp.
Nhóm 2 là các hộ kinh doanh có doanh thu từ 200 triệu đến dưới 3 tỷ đồng. Nhóm này áp dụng phương pháp tính thuế trực tiếp trên doanh thu như hiện hành. Mức thuế suất theo ngành nghề được quy định rõ, gồm: 1% cho phân phối, cung cấp hàng hóa; 5% cho dịch vụ, xây dựng không bao thầu vật liệu; 3% cho sản xuất, vận tải, dịch vụ gắn với hàng hóa, xây dựng có bao thầu vật liệu; và 2% cho hoạt động kinh doanh khác.
Hộ kinh doanh này không cần tuân theo chế độ kế toán phức tạp, nhưng vẫn phải lập sổ sách đơn giản, có biểu mẫu theo quy định. Họ phải kê khai thuế 4 lần một năm (theo quý).
Trường hợp hộ kinh doanh có doanh thu trên 1 tỷ đồng trong năm, và thuộc nhóm ngành bán lẻ, dịch vụ trực tiếp đến tay người tiêu dùng sẽ phải xuất hóa đơn điện tử từ máy tính tiền có kết nối với cơ quan thuế. Các hộ khác có doanh thu dưới 1 tỷ đồng không bắt buộc xuất hóa đơn nhưng Bộ Tài chính lưu ý vẫn nên ghi chép doanh thu.
Với các hộ kinh doanh có doanh thu trên 3 tỷ đồng một năm, trong 2 năm liên tiếp sẽ chuyển sang nhóm 3 từ năm thứ 3.
Nhóm 3 là các hộ kinh doanh có doanh thu trên 3 tỷ đồng một năm. Nhóm này bắt buộc phải áp dụng phương pháp khấu trừ thuế giá trị gia tăng, trong đó khoản phải nộp bằng thuế giá trị gia tăng đầu ra trừ cho đầu vào. Mức thuế thu nhập cá nhân được tính 17% trên tổng lợi nhuận. Trong đó, lợi nhuận bằng doanh thu trừ chi phí hợp lý.
Việc áp dụng mô hình mới được kỳ vọng tăng tính minh bạch, công bằng, thúc đẩy chuyển đổi số trong quản lý thuế, đồng thời tạo môi trường kinh doanh bình đẳng giữa hộ kinh doanh và doanh nghiệp, góp phần chống thất thu và hiện đại hóa hệ thống thuế.
PP